داستان موفقیت اوبر

ملاقات بنیانگذاران اوبر در پاریس

انجام سفرهای درون شهری به خصوص در شهرهای شلوغ و پرجمعیت و برای افرادی که خودروی شخصی در اختیار ندارند، معمولاً با دشواری هایی مانند شلوغی بیش از حد وسایل حمل و نقل عمومی یا عدم عبور تاکسی خالی همراه بوده و هزینه مالی و زمانی بالایی را به آنها تحمیل می کند. مشکلاتی از این دست در همه جای دنیا وجود دارد و دقیقاً موضوعی است که نخستین بار استارتاپ اوبر، راه حلی منطقی و ارزان برای آن پیدا کرده است. در سال ۲۰۰۷، «تراویس کالانیک» و «گرت کمپ» استارتاپی که موسس آن بودند را به مبلغ هنگفتی فروختند. کلانیک استارتاپ Red Swoosh را به Akamai Technologies  با مبلغ ۱۹ میلیون دلار فروخت و کمپ استارتاپ StumbleUpon را به eBay با مبلغ ۷۵ میلیون فروخت. داستان اوبر در سال ۲۰۰۸ میلادی در پاریس آغاز شد. ماجرای اوبر از جایی آغاز شد که «تراویس کالانیک» و «گرت کمپ» برای شرکت در یک کنفرانس به پاریس رفته بودند اما برای حضور در محل کنفرانس، در آن شب زمستانی مدت زیادی منتظر عبور یک تاکسی خالی ماندند.

شکل گیری اوبر UberCab

پیش از ظهور اوبر، چند سرویس اینترنتی برای سفارش آنلاین لیموزین وجود داشتند؛ اما اپلیکیشن جدید به منظور کاهش هرچه بیشتر هزینه های حمل و نقل درون شهری پا به عرصه گذاشته بود. در ابتدا یک ایده ی اشتراکی به وجود آمد که یک سرویس لیموزین بود که از طریق یک اپلیکیشن سفارش داده می شد. بعد از کنفرانس این دو از هم جدا شدند اما وقتی کمپ به سان فرانسیسکو برگشت، بر روی این ایده تمرکز کرد و دامنه UberCab.com را خرید.

اپلیکیشن موبایل «UberCab» در سال ۲۰۰۹ فعالیت رسمی خود را آغاز کرد. در سال ۲۰۰۹، کمپ هنوز مدیرعامل StumbleUpon بود اما او کار بر روی نمونه اولیه ی UberCap را به عنوان یک پروژه جانبی شروع کرده بود. در تابستان آن سال، کمپ کلانیک را متقاعد کرد که به عنوان مدیر UberCap به او بپیوندد.

اپلیکیشین اوبر در اوایل سال ۲۰۱۰ در نیویورک با سه خودرو آزمایش شد، و انتشار رسمی  آن در ماه مه همان سال در سان فرانسیسکو اتفاق افتاد.

رایان گریوز، مدیر کل شرکت اوبر و شخص مهمی در فرآیند شکل گیری شرکت، در آگوست ۲۰۱۰  مدیرعامل اوبر شد. در ماه دسامبر سال ۲۰۱۰ کلاینیک دوباره مدیرعامل اوبر شد و گریوز به هیئت مدیره شرکت پیوست.

نخستین چالش اوبر پیدا کردن مشتریان بیشتر بود چرا که با افزایش سفرهای درون شهری از طریق UberCab، این نام بیشتر شنیده می شد و با ثبت نام رانندگان بیشتر، کسب و کار کمپانی هم رونق می گرفت. به همین منظور اوبر در هفته های نخست فعالیت کمترین سود ممکن را از هر سفر دریافت می کرد و از طرفی با تکیه بر توانایی های مذاکره کالانیک، توانست چند سرمایه گذار را به تزریق پول در شرکت ترغیب کند.

سادگی و آسانی سفارش تاکسی باعث افزایش محبوبیت این برنامه شد. با فشار یک دکمه می توان مقصد را مشخص نمود، با مسیریاب میتوان مسیر را شناسایی کرد و هزینه سفر را به صورت خودکار از طریق شارژ کردن حساب کاربری خود پرداخت کرد. در ماه اکتبر سال ۲۰۱۰، این شرکت اولین درآمد اصلی خود را به ارزش ۱.۲۵ میلیون دلار دریافت کرد.

درخواست لغو و توقف اوبر

اما پس از مدتی کمپانی اوبر با نخستین مشکل جدی خود رو به رو شد: در ماه اکتبر سال ۲۰۱۰، این شرکت از دفتر آژانس حمل و نقل شهری سان فرانسیسکو دستور توقف و محرومیت دریافت کرد. یکی از دلایل اصلی آن وجود کلمه cab به معنای تاکسی در “UberCab” بود. مقامات شهری سان فرانسیسکو به اتهام راه اندازی یک شرکت تاکسیرانی بدون مجوز از اوبر شکایت کردند و جریمه ۵ هزار دلار به ازای هر سفر و ۹۰ روز زندان را برای مدیران شرکت (در صورت عدم تعلیق فعالیت) تصویب نمودند.

در پاسخ به اتهام فوق، تراویس کالانیک به سرعت با تغییر نام UberCab به Uber و خرید دامنه Uber.com از یک گروه موسیقی جهانی، به این مشکلات پاسخ داد و سپس با مراجعه به اداره حمل و نقل شهرداری سان فرانسیسکو، توضیح داد که اوبر یک پلتفرم برقراری ارتباط میان مسافران و خودروهای علاقه مند به سرویس دهی بوده و یک شرکت تاکسیرانی مستقل نیست. با حل این مشکل، اوبر با استفاده از روش های نوآورانه وارد مرحله رشد خود شد.

اوج یا شکست اوبر

از آنجایی که اوبر در بازار رقیب جدی نداشت، به سرعت پیشرفت کرد و در سال ۲۰۱۱، تقریباً هر ماه وارد چند شهر جدید در ایالات متحده می شد. در این بین یکی از استراتژی های مؤثر اوبر برای افزایش درآمد، کاهش قیمت ها در ساعات خلوت و افزایش آن در زمان اوج ثبت سفارش بود.

اوبر همچنین برای محاسبه مبلغ پرداختی از روش متفاوتی استفاده می کند؛ برای سفرهایی که در آن میانگین سرعت خودرو بیش از ۱۸ کیلومتر در ساعت باشد هزینه بر اساس مسافت محاسبه شده و در صورت کمتر بودن سرعت، مبلغ بر اساس زمان حضور مسافر در خودروی اوبر منظور می شود.

۲۰۱۱ سالی حیاتی برای رشد اوبر بود. در اوایل این سال، شرکت ۱۱ میلیون دلار اوراق قرضه را سرمایه گذاری کرد و به نیویورک، سیاتل، بوستون، شیکاگو، واشنگتن دی سی و پس از در اختیار گرفتن بازار آمریکا، اوبر فعالیت خود را بین المللی کرد و به عنوان اولین شهر خارجی، پاریس را انتخاب نمود. با استفاده از استراتژی های مناسب و بازاریابی هدفمند، استارتاپ اوبر تنها پس از ۴ سال به ارزش ۱۸٫۲ میلیارد دلار رسید و به اعتبار جهانی دست پیدا کرد. در ماه دسامبر سال ۲۰۱۱ در کنفرانس LeWeb ، کلاینیک اعلام کرد ۳۷ میلیون دلار در بودجه سری B از Menlo Ventures، Jeff Bezos  و Goldman Sachs دریافت کرده است.

مرحله بعدی در روند پیشرفت اوبر، ورود به بازارهای پیچیده اما غنی هند و چین بود. در سال ۲۰۱۲، شرکت با ارائه سرویس UberX (امکان استفاده همزمان چهار مسافر از یک خودروی اوبر) گسترش داد، که خودروهای هیبریدی ارزانتر را به عنوان جایگزینی برای خدمات حمل و نقل ارائه می داد و در هند محبوبیت بالایی کسب نمود. این شرکت توانست تا سال ۲۰۱۴ به چهار شهر اصلی و پرجمعیت چین وارد شود.

آخرین سرمایه گذاری در ماه ژوئن سال ۲۰۱۶ بود که اوبر ۳.۵ میلیارد دلار از صندوق ثروت عربستان سعودی به دست آورد.

اوبر یک شرکت خصوصی بود و نیازی به انتشار گزارش مالی خود به صورت عمومی نداشت، اما در آوریل ۲۰۱۷، اوبر از گردش مالی خود برای اولین بار به بلومبرگ گزارش داد و ۳.۸ میلیارد دلار ضرر کلی در سال ۲۰۱۶ را گزارش داد. این ضرر شامل ضرر تجارت اش با چین بود که در تابستان ۲۰۱۶ اتفاق افتاد. به غیر از آن، اوبر ۲.۸ میلیارد دلار دیگر نیز از دست داد.

البته کمپانی اوبر در بسیاری از کشورها با مشکلات حقوقی و شکایت رقبای محلی رو به رو شد و در برخی شهرها نیز فعالیت آن ممنوع گشت؛ با این حال اوبر توانست جای پای خود را در بازارهای جهانی محکم کند و به بزرگترین ارائه دهنده سرویس تاکسی یاب اینترنتی تبدیل شود.

روبرویی اوبر با مخالفت

در میان توسعه اوبر، این شرکت با مخالفت خشم آلود از طرف صنعت تاکسیرانی و دولت مواجه شد. یکی از استراتژی های آنها برای فرونشاندن مخالفت ها، استخدام دیوید پلوفه، یک شخصیت برجسته سیاسی که در کمپین ریاست جمهوری اوباما در سال ۲۰۰۸ حضور داشت، بود.

در سال ۲۰۱۴، رانندگان تاکسی در لندن، برلین، پاریس و مادرید در یک اعتراض گسترده علیه اوبر در صحنه ظاهر شدند. آنها شکایت کرده بودند که اوبر یک رقابت ناعادلانه را ایجاد کرده است و این مورد در دسامبر ۲۰۱۶ به گوش دادگاه عالی اروپا رسید.

اخیرا در نیویورک، مشخص شد که اوبر به اشتباه مالیات های راننده ها را بر اساس درآمدشان پیش پرداخت کرده است. این شرکت اعلام کرد که این یک خطای حسابداری است و متعهد شده است تا حقوق رانندگان خود را در اسرع وقت پرداخت کند.

گروه های حامی راننده ها برای مدتی استدلال کرده اند که اوبر از پرداخت مالیات رانندگان اجتناب می کند، موضوعی که نیویورک تایمز با شواهدی آن را ثابت کرد. این مقاله برآورد کرد که هزینه های راننده های اوبر به صدها میلیون دلار می رسد.

تغییر قیمت هر سفر اوبر از یک الگوریتم خودکار بر اساس عرضه و تقاضا در بازار استفاده می کند. در شب سال نوی ۲۰۱۱،  قیمت ها به میزان هفت برابر نرخ های استاندارد افزایش یافت و باعث افزایش بازخورد منفی از کاربران شد. قیمت های بالای سربار در توفان برف ماه دسامبر ۲۰۱۳ در نیویورک مجددا خشم مردم را برانگیخت.

رقابت اوبر با Lyft

رقابت بین اوبر و نزدیکترین رقیبش Lyft بسیار تنگاتنگ است. در سال ۲۰۱۴، هر دوشرکت Uber و Lyft ادعا کردند که رانندگان و کارکنان شرکت رقیب، مرتبا در حال سوار شدن و لغو سوار شدن به خدمات یکدیگر هستند. کلانیک همچنین آشکارا پذیرفته است که تلاش کرده تا تلاش Lyft برای افزایش سرمایه را تضعیف کند.

خدمات اضافی اوبر

Uber دارای برنامه های تحویل تجاری مانند خدمات تحویل مواد غذایی، UberEATS و یک سرویس پیک روزانه به نام UberRUSH است. اوبر همچنین UberPool را ارائه می دهد که به رانندگان اجازه می دهد تا چند سوار در یک مسیر را سوار کنند، که این گزینه را در مقایسه با UberX و UberBlack ارزان تر می کند.

اوبر؛ حال و آینده

کمپانی اوبر هم اکنون با ارزش تقریبی ۵۰ میلیارد دلار در بیش از ۵۸ کشور دنیا فعال بوده و سالانه ۷٫۵ میلیارد دلار درآمد دارد. این شرکت هم اکنون توسط «دارا خسروشاهی» اداره می شود و گرت کمپ همچنان رئیس هیئت مدیره آن است. لازم به ذکر است که اوبر خدمات متنوعی مانند تاکسی های اشتراکی، خودرو های مجهز به صندلی کودک، امکان سفارش ون با ظرفیت مسافر بیشتر، تاکسی مجهز به ویلچر و بسیاری از موارد دیگر را ارائه می دهد.

تصادف اخیر یک تاکسی خودران اوبر با عابر پیاده ادامه فعالیت این سرویس را در حاله ای از ابهام فرو برده است.
علاوه بر موارد فوق، کمپانی اوبر برنامه ویژه ای برای راه اندازی سرویس تاکسی های خودران دارد و از سال ۲۰۱۵ توسعه سیستم خودران ویژه اوبر را آغاز کرده است. این شرکت ۱۴ سپتامبر سال ۲۰۱۶ نخستین ناوگان آزمایشی تاکسی های خودران را در شهر پیتسبورگ پنسیلوانیا راهی خیابان کرد. البته تصادف اخیر یکی از اتومبیل های خودران اوبر با یک عابر پیاده در آریزونا ادامه فعالیت سرویس مورد بحث را در حاله ای از ابهام فرو برده است.

مطلب پایانی

همانند گوگل، اپل و تسلا موتور، اوبر نیز برای آینده خودروهای بدون راننده آماده می شود. این شرکت در حال برنامه ریزی برای دریافت مجوز برای خودروهای خودران در کالیفرنیا است. با این حال، این راهِ آمده تاکنون راحت نبوده است، به ویژه از آنجا که Alphabet Inc (GOOG) Waymo از Uber برای سرقت از تکنولوژی خودروهای خودران شکایت کرده است. گفتنی است اوبر به حوزه تاکسی های پرنده نیز علاقه مند بوده و قصد دارد طی ده سال آینده شبکه تاکسی پرنده اختصاصی خود را راه اندازی کند؛ تصمیمی که به احتمال زیاد با مسائل بسیاری در زمینه ایمنی و مقررات پروازی مواجه خواهد شد.

داستان اوبر به روایت تصاویر سایت اوبر